Appellaties

Piëmonte blijft op het vlak van appellaties een moeilijkere regio. Enerzijds omwille van het groot aantal appellaties – 16 DOCG’s en 42 DOC’s, anderzijds omdat heel wat appellaties elkaar geografisch overlappen en daardoor moeilijker te onderscheiden en te begrijpen zijn.

DOCG
1. Asti e Moscato d’Asti
2. Acqui
2. Brachetto d’Acqui
4. Barbera d’Asti
11. Ruché di Castagnole Monferrato

DOC
Langhe Nascetta
Monferrato Chiaretto
3. Albugnano
5. Dolcetto d’Asti
6. Freisa d’Asti
7. Grignolino d’Asti
8. Loazzolo
9. Malvasia di Casorzo d’Asti
10. Malvasia di Castelnuovo Don Bosco
12. Cisterna d’Asti
13. Terre Alfieri
14. Calosso

VDI
Vino d'Italia

VSDQS
Metodo Classico

DOCG Asti/Moscato d’Asti is een appellatie uit Piëmonte, en commercieel gezien de onbetwiste nummer één binnen de regio. Deze tweekoppige appellatie brengt schuimwijn op basis van de moscato (de muskaatdruif) voort, het productieproces bepaalt of je de ene dan wel de andere wijn bekomt.

Als de wijnmaker het fermentatieproces in de gesloten roestvrijstalen tanks vrijwillig vroegtijdig afbreekt, zodat nog niet alle suiker in alcohol omgezet kon worden, bekom je Moscato d’Asti: een licht parelende (frizzante) schuimwijn die lichtzoet is en een eerder laag (circa 4,5%) alcoholvolume heeft.

Laat men de wijn in de hermetisch gesloten tank echter volledig uitgisten, bekom je Asti Spumante: een energiek schuimende (spumante) schuimwijn die droog is (dus geen restsuiker bevat), en wat hoger in alcohol (9 à 10 % alc.vol.).

DOCG Barbera d’Asti is een bijzonder uitgestrekte appellatie binnen Piëmonte, die zowel in de provincies Asti als Alessandria ligt. Binnen Barbera d’Asti vind je zowel lichte, fruitige en soepele als diepe en geconcentreerde wijnen. De constante is wel dat ze allemaal een frisse aciditeit bezitten en heel goed passen bij de heerlijke lokale charcuterie en vleesgerechten.

DOCG
1. Barbaresco
2. Barolo
3. Roero
6. Dolcetto di Diano d’Alba
11. Alta Langa
12. Dogliani
13. Dolcetto di Ovada Superiore

DOC
4. Barbera d’Alba
5. Dolcetto d’Alba
7. Dolcetto di Ovada
8. Langhe
9. Nebbiolo d’Alba
10. Verduno Pelaverga
14. Alba

DOCG Barbaresco is samen met DOCG Barolo de bekendste appellatie van Piëmonte. Initieel maakte ze er zelfs deel van uit, maar ze heeft zich afgescheurd om als een zelfstandige appellatie verder te gaan. De verschillen tussen beide zijn dan ook niet zo groot. Alle twee bouwen ze exclusief op nebbiolo, binnen de appellatie is de wijngaard die de druiven levert dus van cruciaal belang.

Net omdat nebbiolo een moeilijke en veeleisende druif is, floreert ze pas echt wanneer ze zich optimaal in haar sas voelt: kalkachtige kleigrond die fungeert als spons door net de juiste hoeveelheid water op te houden, een zuidelijke oriëntatie met veel zonlicht en gematigde warmte, de goede hoogte, enzovoort…

Barbaresco heeft als kleinere appellatie verhoudingsgewijs iets lichtere (zand)gronden dan Barolo, waardoor haar wijnen ook een tikkeltje lichter zijn. Maar dat betekent ook dat ze sneller drinkklaar/drinkbaar zijn, waarin een deel van hun aantrekkingskracht ligt.

Voor barbaresco is een minimumrijping van 26 maanden verplicht, waarvan 9 maanden op houten vat. De Riserva’s dienen minimaal 50 maanden te slapen, waarvan 9 op houten vat. Dit is ook deels de reden waarom de gemiddelde Barbaresco iets lichter en fruitiger is dan de gemiddelde Barolo. Met natuurlijk altijd uitzonderingen op deze vuistregel…

Nog een belangrijke parameter is uiteraard de vinificatiestijl. De traditionalisten binnen Piëmonte zweren bij grote houten tonnen van minimaal 1.000 liter die jaren na elkaar hergebruikt worden. Ze laten de druivenschilletjes in de most vrij lang weken om toch maar voldoende kleur- en smaakstoffen te extraheren, en laten na de alcoholische gisting de wijn vrij lang rijpen in de grote tonnen.

Het voordeel van zo’n werkwijze is dat niets bruusk gebeurt. Het nadeel is dat door de lange maceratietijd de eventueel aanwezige pitjes en steeltjes ook veel tannine afgeven, waardoor de wijn soms hard wordt. Ook de lange rijpingstijd op vat achteraf kan de frisse fruitaroma’s soms wat tenietdoen.

De modernisten daarentegen verkiezen heel korte maceratietijden, maar gebruiken voor de gisting een rotofermentor: een horizontale, rond zijn as draaiende tank met schoepen binnenin, waardoor de gekneusde druiven via de schilletjes op korte tijd enorm veel kleur en smaak afgeven aan het sap. Achteraf laten ze de wijn rijpen op barriques, meestal Franse houten vaten van 225 liter zoals gebruikelijk in Bordeaux. Deze barriques worden elk jaar of om de 2 à 3 jaar vernieuwd, waardoor de wijn altijd wat extra tannine en vanille-chocolade-aroma’s krijgt.

Daar waar in de jaren negentig de wijnmakers resoluut voor het ene of het andere kamp kozen, valt nu op dat het merendeel een mix van beide wijnmaakstijlen hanteert. De sleutel voor goede wijn ligt dus toch quasi altijd in handen van de wijnmaker, die zijn persoonlijke toets aan de wijnen kan geven door verschillende viticultuur- en vinificatiestijlen.

DOCG Barolo blijft samen met DOCG Barbaresco de bekendste appellatie van Piëmonte. Deze herkomstbenaming schrijft exclusief nebbiolo voor in haar wijnen, de wijngaard die de druiven levert is dan ook van cruciaal belang.

Net omdat nebbiolo een moeilijke en veeleisende druif is, floreert ze immers pas echt binnen de perfecte parameters: kalkachtige kleigrond die fungeert als spons door net de juiste hoeveelheid water op te houden, een zuidelijke oriëntatie met veel zonlicht en gematigde warmte, de goede hoogte, enzovoort…

Voor Barolowijn eisen de voorschriften een rijping op het domein van minimum 38 maanden voor de commerciële release, waarvan 18 maanden op houten vat. Voor een Barolo Riserva is dat zelfs een minimale rijpingsperiode van 62 maanden, waarvan 18 maanden op vat.

Een andere belangrijke parameter is uiteraard de vinificatiestijl. De traditionalisten binnen Piëmonte zweren bij grote houten tonnen van minimaal 1.000 liter die jaren na elkaar hergebruikt worden. Ze laten de druivenschilletjes in de most redelijk lang weken om toch maar voldoende kleur- en smaakstoffen te extraheren, en laten na de alcoholische gisting de wijn vrij lang rijpen in de grote tonnen.

Het voordeel van zo’n werkwijze is dat niets bruusk gebeurt. Het nadeel is dat door de lange maceratietijd de eventueel aanwezige pitjes en steeltjes ook veel tannine afgeven, waardoor de wijn soms ‘hard’ wordt. Ook de lange rijpingstijd op vat achteraf kan de frisse fruitaroma’s soms wat tenietdoen.

De modernisten daarentegen verkiezen heel korte maceratietijden, maar gebruiken voor de gisting een rotofermentor: een horizontale, rond zijn as draaiende tank met schoepen binnenin, waardoor de gekneusde druiven via de schilletjes op korte tijd enorm veel kleur en smaak afgeven aan het sap. Achteraf laten ze de wijn rijpen op barriques, meestal Franse houten vaten van 225 liter zoals gebruikelijk in Bordeaux. Deze barriques worden elk jaar of om de 2 à 3 jaar vernieuwd, waardoor de wijn altijd wat extra tannine en vanille-chocolade-aroma’s krijgt.

Daar waar in de jaren negentig de wijnmakers resoluut voor het ene of het andere kamp kozen, valt nu op dat het merendeel een mix van beide wijnmaakstijlen hanteert. De sleutel voor goede wijn ligt dus toch quasi altijd in handen van de wijnmaker, die zijn persoonlijke toets aan de wijnen kan geven door verschillende viticultuur- en vinificatiestijlen.

DOCG Roero is een appellatie aan de noordkant van de Tanarorivier in Piëmonte. Nebbiolo is hier heer en meester. De nebbiolowijnen die je hier op de kop kan tikken zijn vaak prachtige, sensuele – wat lichtere – wijnen, die meestal slechts een fractie kosten van de wijnen uit de bekende buurappellaties Barbaresco en Barolo.

Door minder verplichte rijping – minimaal 20 maanden, waarvan 6 op houten vat – zijn de Roerowijnen bovendien fruitiger en soepeler, en daardoor ook sneller drinkbaar. Perfect voor wijnliefhebbers die zich in het nebbiolo-avontuur willen storten maar slechts een beperkt budget hebben.

DOCG Roero Arneis is een herkomstbenaming aan de noordkant van de Tanarorivier in Piëmonte. Binnen deze sterappellatie komt de schitterende witte druif arneis volop tot haar recht, zowel in stille wijnen als in spumanti (schuimwijnen). Het is een subappellatie van de DOCG Roero.

DOCG Dolcetto di Diano d’Alba is een appellatie uit Piëmonte gestoeld op de dolcettodruif. Het is tevens de enige toegelaten druif binnen de appellatie.

Het verschil met de DOCG’s Dogliani en Dolcetto di Ovada Superiore is eerder geografisch dan kwalitatief van aard, inhoudelijk zijn er niet zo veel verschillen tussen de wijnen uit de drie appellaties. Algemeen worden de wijnen uit deze appellatie echter wel iets hoger ingeschat.

DOCG Dogliani is een appellatie uit Piëmonte gestoeld op de dolcettodruif. Het is tevens de enige toegelaten druif binnen de appellatie.

Het verschil met de DOCG’s Dolcetto di Diano Alba en Dolcetto di Ovada Superiore is eerder geografisch dan kwalitatief van aard, inhoudelijk zijn er niet zoveel verschillen waar te nemen tussen de wijnen uit de drie appellaties.

DOCG Dolcetto di Ovada Superiore is een appellatie uit Piëmonte gestoeld op de dolcettodruif. Dit is tevens de enige toegelaten druif binnen de appellatie.

Het verschil met de DOCG’s Dogliani en Dolcetto di Diano d’Alba is eerder geografisch dan kwalitatief van aard, inhoudelijk zijn er niet zoveel verschillen waar te nemen tussen de wijnen uit de drie appellaties.

Om de oorsprong van de Barbera variëteit te achterhalen moeten we extreem ver terug in de tijd. De eerste documenten die gewag maken van deze druivensoort dateren echter van slechts enkele eeuwen terug. Het eerste formele citaat van Barbera duikt op in een document van de 17de eeuw, dat nu bewaard wordt in het stadhuis van Nizza Monferrato. De variëteit werd voor het eerst officieel vermeld in 1798 toen Graaf Nuvolone, afgevaardigd directeur van de landbouwvereniging van Turijn, de eerste ampelografie van de druivensoorten die in de wijngaarden van Piemonte werden verbouwd, opstelde.

"Il" of "la" Barbera, zoals deze druif traditioneel door de Piemonteese wijnbouwers werd genoemd, bezit een even bruusk en pretentieloos karakter als deze vrijmoedige en robuuste rode wijn, en is een van Italiës meest gekende en sterkst gewaardeerde wijnen omwille van zijn generositeit en kracht. A. Strucchi, een befaamd Italiaans oenoloog, merkte aan het einde van de vorige eeuw op dat "een Barbera van vijf of zes jaar zich even goed laat drinken bij geroosterd vlees als Barolo en door velen zelfs boven de meer bekende wijn wordt verkozen."

De Barbera die gekend stond voor zijn vermogen warmte te scheppen en kracht te verlenen, werd door de officieren van het leger van Savoie begroet als een "echt kompaan." Zij beweerden dat de Barbera op de meest moeilijke ogenblikken van een verbeten strijd hielp het hoofd koel te houden.

De Barbera die geroemd werd door eminente dichters als Carducci en Pascoli wordt door vele hedendaagse deskundigen nog steeds beschouwd als een uitzonderlijke wijn.

Heel wat voortreffelijke producten uit de streek van Alba, gaande van witte truffel over vlees en kaas bereid van schapenmelk kunnen in alle uithoeken van Italië op een sterke aanhang rekenen. Maar de meest bekende producten zijn ongetwijfeld de districtwijnen zoals de Barolo, de Barbaresco, de Moscato, de Barbera, de Nebbiolo en de Dolcetto.

Deze laatste, de Dolcetto d'Alba, heeft een opmerkelijk beslissende bijdrage geleverd tot de reputatie van deze stad. De stad Alba kent een lange en boeiende geschiedenis, eerst onder de Romeinen onder de naam Pompeia, vervolgens tijdens de Middeleeuwen als rijke en bloeiende gemeente, en ten slotte als belangrijk landbouwcentrum in het vruchtbare en aantrekkelijke gebied van de Langhe.

Tientallen jaren geleden opende een groot aantal distributiecentra de deuren in dit district en werd de druif zelfs naar België uitgevoerd. Tegenwoordig worden de druiven van de Dolcetto variëteit enkel gebruikt voor de bereiding van een speciale wijn, waarvan de kenmerken kunnen verschillen volgens het gebied waar de wijnstok wordt verbouwd.

Het meest representatieve Dolcetto type is ongetwijfeld de Dolcetto die in het Alba district wordt geproduceerd. Door de tijd heen heeft de Dolcetto d'Alba zijn kring van bewonderaars geleidelijk uitgebreid dankzij de aantrekkelijk robijnrode kleur, de typische geur en de afdronk van bittere amandelen die een van de meest prominente eigenschappen vormt.

In dat opzicht wordt van de Dolcetto d'Alba gezegd dat hij "barollegia" is, waarmee bedoeld wordt dat de donkerdere kleur en het hogere alcoholgehalte na twee of drie jaar rijping premium kwaliteiten opleveren. Tijdens de rijpingsperiode ontwikkelen er zich bijzondere kwaliteiten waardoor de wijn vergeleken kan worden met een Barolo en Gattinara. Sommigen verkiezen deze wijn omdat hij lichter en subtieler zou zijn dan de twee andere wijnen.

DOC Langhe is een herkomstbenaming die door heel veel producenten uit Piëmonte wordt gebruikt. Het succes van deze appellatie zit hem in de veelzijdigheid ervan. Ten eerste is het grondgebied van DOC Langhe enorm uitgebreid. Ten tweede is de keuze aan druivenrassen voor de wijnmakers heel groot, ze kunnen dus ook originele wijnen afleveren.

Daarnaast ligt het succes van deze appellatie ook in de tolerantie, er zijn veel minder regels waaraan een wijn moet voldoen in vergelijking met bekendere appellaties zoals Barolo of Barbaresco. Net dit is de reden waarom veel producenten naast de bekendere wijnen ook minstens één Langhewijn in hun portfolio hebben.

Voordat je zou oordelen dat deze Langhe-appellatie minderwaardig zou zijn: niets is minder waar. De peetvader van Piëmonte, Angelo Gaja, heeft enkele jaren geleden beslist om zijn drie topwijnen voortaan te commercialiseren onder de DOC Langhe Nebbiolo-vlag. Van een statement gesproken…

DOCG
1. Cortese di Gavi
1. Gavi di Gavi
2. Barbera del Monferrato Superiore

DOC
3. Colli Tortonesi
4. Cortese dell’Alto Monferrato
5. Dolcetto d’Acqui
6. Gabiano
7. Grignolino del Monferrato Casalese
8. Monferrato
9. Rubino di Cantavenna
10. Piemonte
11. Strevi
12. Barbera del Monferrato

De oorsprong van de naam Gavi, en dan hebben we het net zo goed over de stad als over de wijn, is gehuld in een waas van liefde en passie. Het verhaal lijkt te zijn geïnspireerd door Prinses Gavia, een vrouw met prachtig blond haar die waarschijnlijk de dochter was van Clodomir, Koning van Frankrijk. Zij huwde op extreem jonge leeftijd en tegen de wil van het koninklijk hof. Ze vluchtte samen met haar echtgenoot en hun zwerftochten brachten hen naar de heuvels tussen Liguria en Piemonte, precies waar het hedendaagse Gavi is gelegen. De twee jonge geliefde besloten hun zwerftochten op te geven, hoewel ze door de ridders van het Franse Hof werden achtervolgd. Hun smeekbede voor vrijheid kende een gunstige afloop dankzij de interventie van de paus en de koningin van de Goten. Gavia en haar echtgenoot vestigden hun residentie op de heuvels van Gavi en heersten vele jaren met voorzorg en onbaatzuchtigheid.

Afgezien van de legende komt de naam Gavi en zijn wijn voor in tal van geschiedkundige documenten. De eerst gekende verwijziging naar het kasteel van Gavi dateert van 973. Aan het einde van de 11de eeuw wordt het gebied een markizaat dat nauwe banden onderhield met Genua. Tot na de eerste helft van de 19de eeuw zouden beide steden dezelfde lotgevallen en dynastieën delen.

Ondanks de daaropvolgende inlijving van Gavi bij Piemonte behielden de bewoners van de zone sterke herinneringen aan de regio aan de zee. Tegenwoordig leeft Gavi, in de vallei van de Lemme, het leven van een grensgebied met hooghartige trots, zich bewust van de onuitwisbare sporen van de historische gebeurtenissen.

Net als zijn grondgebied is ook de Gavi een wijn van een grensgebied. De drank onderging immers de invloed van de wisselvalligheden van Ligurië en zijn heersers. Bovendien beschrijven heel wat historische en legendarische referenties de stad als de vriend van potentaten als Karel V en Napoleon Bonaparte.

De best gedocumenteerde geschiedenis van de wijn begint echter met de periode die aansloot op de phylloxera epidemie, de heraanleg van de wijngaarden en de gestadige expansie van Cortese, een ras met volumineuze kegelvormige trossen, met ronde bessen van een gele en heldergroene kleur, aldus de beschrijving die in 1870 door de ampelografen Demaria en Leardi werd gepubliceerd.

De Gavi die uitsluitend van druiven van het Corteseras wordt geproduceerd, werd bij het Decreet van de President (DPR) voor het eerst als een premium en prestigieuze wijn wettelijk erkend. Op dat ogenblik verwierf de wijn de DOC status. Het Ministerieel Besluit (DM) van 19 juli 1998 kende de kwaliteit een verdere erkenning toe, namelijk de Denominazione di Origine Controllata e Garantita.

In een regio als Piemonte die sterk in het teken staat van de productie van rode wijnen ging Gavi in het oenologische kader enige tijd door als het meest betekenisvolle voorbeeld van "de andere helft van het paradijs." De vaardigheid van de wijnbouwers en de toewijding van de wijnhandelaars zorgden ervoor dat het beste uit de trossen van de Cortese naar boven werden gehaald: een strogele kleur met een mooie intensiteit en talrijke groenachtige reflecties, een opmerkelijke aromatische geur met het parfum van amandelen en hazelnoten, citroen en salie en een droge, elegant gestructureerde, warme en persistente smaak.

Afgezien van de stille versie is de Gavi ook verkrijgbaar in twee andere types, een sprankelende en een volwaardig mousserende wijn, die beide volgens de betreffende voorschriften van de wet worden geproduceerd. Aan tafel vormt deze wijn het ideale gezelschap voor aperitiefhapjes, in het bijzonder dan verse en gerijpte salami, hapjes op basis van vis of zeevruchten, maar ook bereid van wit vlees en groenten. Verder laat deze wijn zich ook vlotjes drinken bij voorgerechten, in het bijzonder dan de meest delicate en elegante zoals de risotto al Gavi.

Deze wijn wordt traditioneel ook geschonken bij gerechten met een stevige structuur, gaande van gebakken gerechten over omelet, groententaarten, foccacia, cima, stoofpotjes van kip en andere bereidingen. Dit zijn stuk voor stuk gerechten die hun thuisbasis hebben in het wijnbouwgebied, een plaats waar magie zorgde voor een perfecte harmonie tussen wijn en voedsel.

DOCG Gavi is een appellatie uit Piëmonte die in 1998 tot DOCG werd gepromoveerd, en is genoemd naar het gelijknamige dorp. Hier heerst de cortesedruif in zowel stille wijnen als schuimwijnen.

De beste riservawijnen, die in tegenstelling tot de gewone Gaviwijnen minimum 1 jaar veroudering moeten ondergaan (waarvan 6 maanden in de fles), tonen een prachtige balans tussen fruitdiepte, mineraliteit en zuren.

DOCG Barbera del Monferrato Superiore is een herkomstbenaming uit Piëmonte, gestoeld op de barberadruif. Deze appellatie promoveerde vanuit de DOC Barbera del Monferrato door tot DOCG-status. Het verschil in productievoorschriften bedraagt de veroudering: de Superiore moet minstens 14 maanden veroudering ondergaan (waarvan 6 maanden op eiken vat) alvorens op de markt gebracht te worden.

Wijnen van deze barbera-appellatie blinken uit in een goed evenwicht tussen frisheid (strakke zuren) en krokant fruit. Ook leuk is dat je niet al te veel moet betalen om topkwaliteit in de wacht te slepen.

DOC Monferrato is een appellatie uit Piëmonte die een brede waaier aan druiven aanvaardt, gaande van grignolino over cabernet sauvignon tot nebbiolo.

DOC Piemonte is een ruime koepelappellatie binnen de provincie Alessandria in Piëmonte. De bedoeling van deze appellatie is niet meteen duidelijk, zowat elk druivenras is immers toegelaten, van cabernet sauvignon over syrah tot nebbiolo. In andere regio’s was deze herkomstbenaming dan ook allicht een IGT geweest.

DOCG
1. Gattinara
2. Ghemme
11. Caluso
11. Erbaluce di Caluso

DOC
3. Boca
4. Bramaterra
5. Canavese
6. Carema
7. Colline Novaresi
8. Colline Saluzzesi
9. Collina Torinese
10. Coste della Sesia
12. Fara
13. Freisa di Chieri
14. Lessona
15. Pinerolese
16. Sizzano
17. Valsusa
18. Valli Ossolane

DOCG Gattinara is een topappellatie voor rode wijn uit de zuidelijke regio van Piëmonte, erkend in 1990. Nebbiolo (hier spanna genoemd) is er heer en meester. De gewone wijnen binnen deze herkomstbenaming moeten minimaal 24 maanden rusten op houten vat en de riservawijnen zelfs 36 maanden. De wijnen van Gattinara zijn doorgaans een tikkeltje minder soepel dan deze uit de zeer verwante buurappellatie Ghemme.

De wijnen uit deze appellatie hebben in elk geval soepelere tannines en lagere alcoholgehaltes dan Barolo en Barbaresco, wat hen tot fantastische alternatieven maakt. Ook de portefeuille vaart er wel bij, want doorgaans zijn nebbiolowijnen uit deze appellatie een stuk betaalbaarder.

DOCG Ghemme is een topappellatie voor rode wijn uit de noordelijke regio van Piëmonte, erkend in 1997. Nebbiolo (hier spanna genoemd) is er heer en meester. De wijnen binnen deze herkomstbenaming moeten minimaal 18 maanden rusten op houten vat, de riserva’s 24 maanden. De wijnen van Ghemme zijn doorgaans een tikkeltje soepeler dan deze uit de zeer verwante buurappellatie Gattinara.

De wijnen uit deze appellatie hebben in elk geval soepelere tannines en lagere alcoholgehaltes dan Barolo en Barbaresco, wat hen tot fantastische alternatieven maakt. Ook de portefeuille vaart er wel bij, want doorgaans zijn nebbiolowijnen uit deze appellatie een stuk betaalbaarder.

DOCG Erbaluce di Caluso (kortweg Caluso) is een in 2010 tot DOCG gepromoveerde herkomstbenaming uit het meer westelijke deel van Piëmonte. De erbalucedruif ontpopt zich hier zowel als stille wijn en schuimwijn, en als droge en zoete (passito)wijn.

De schuimwijnen worden gemaakt volgens de metodo tradizionale en verblijven minimaal 15 maanden sur lie. Ook binnen de droge stille wijnen heb je nogal wat variatie qua smaak. Doorgaans heb je frisse, eerder lichte witte wijnen, maar sommige producenten gebruiken heel rijpe druiven, wat een aangename, tropische vettigheid aan de wijnen geeft.

DOC Colline Novaresi is een appellatie uit Piëmonte die zowel voorziet in rode als in witte wijnen. Onder deze appellatie worden witte wijnen van erbaluce gemaakt. Daarnaast zegeviert ook hier de nebbiolo (spanna), samen met barbera, vespolina en croatina. Topwijnen zoals deze van Cascina Zoina, die ik onlangs proefde, bliezen me van mijn sokken qua intensiteit en evenwicht.

Wat opvalt, is dat het grondgebied van de DOCG Ghemme volledig in het ruimere grondgebied van Colline Novaresi valt. De reden waarom sommige wijnmakers in Ghemme dan toch zouden kiezen om nebbiolowijn eerder onder de vlag van Colline Novaresi in de handel te brengen, is het verplicht houtgebruik: voor deze laatste is wettelijk namelijk niet de minste vatlagering verplicht.

DOC Valli Ossolane is een appellatie in Piëmonte ten noordwesten van het Maggioremeer, opgericht in 2009. Deze vrij recente appellatie is bijzonder omwille van haar alpijnse aard. Ze ligt goed verscholen in de oksel van de prachtige Simplonpas die Italië met Zwitserland verbindt. Zoals de naam aangeeft, vormt de appellatie het overkoepelend geheel van zes valleien, waardoor ze best groot is. We vinden hier frisse, strakke witte en rode wijnen.

De witte wijnen zijn op chardonnay gebaseerde blends met een ragfijne ruggengraat. De rode wijnen worden rond de nebbiolodruif of haar kloon prünent gebouwd en bieden enorm veel waar voor je geld. Ze zullen zeker de liefhebbers van lichtere wijnen bekoren.

Je vindt alle typische karakteristieken van de nebbiolo terug (florale toetsen, rood fruit, aardse tonen), maar daarbovenop ook nog een welkome frisheid die zich onder meer uit in lagere alcoholpercentages in vergelijking met veel andere Piëmontese nebbiolowijnen.