2013

ALGEMEEN

In tegenstelling tot vele andere Europese wijnlanden zoals Frankrijk en Duitsland viel 2013 voor Italië uiteindelijk behoorlijk gunstig uit. Vele wijnmakers beschouwen dit jaar weliswaar als een uitdagend wijnjaar, met vele valkuilen die steeds weer op de loer lagen (ziektes, rot, …) maar die producenten die maximale aandacht aan hun wijngaarden hebben geschonken werden dan toch beloond met mooie, evenwichtige en vooral belangrijk, elegante wijnen. Het was wel geen wijnjaar met grote opbrengsten (zoals in sommige voorgaande jaren als 2004, 2007 en 2009) maar de beste wijndomeinen kregen – en zo hoort het – loon naar werk.

PIEMONTE

Uiteraard is het voorlopig nog te vroeg om de definitieve kwaliteit van de grote rode wijnen uit Piëmonte te beoordelen. De Barolowijnen van 2013, bijvoorbeeld, zullen pas op de markt komen na januari 2017. Ook de Barbarescowijnen van 2013 komen later op de markt, namelijk ten vroegste januari 2016. Tot dan liggen deze wijnen rustig te rijpen in de kelders van de wijndomeinen en is hun flesevolutie nog volop in ontwikkeling. Andere wijnen zoals deze van de herkomstbenamingen Nebbiolo d’Alba, Langhe, Barbera d’Alba en Barbera d’Asti zijn wel al beschikbaar.

De lente in Piëmonte startte nat en koud en zette de wijndomeinen meteen onder druk om voortdurend in hun wijngaarden aan het werk te zijn. Ziektes zoals meeldauw dienden immers tijdig te worden aangepakt. De zomer bleef aanvankelijk wel kouder dan normaal maar gelukkig werd augustus (een heel belangrijke maand in het finale rijpingsproces van de druiven) een droge maand. Doordat september nadien niet alleen droog bleef maar ook terug warm werd, konden de druiven tot oktober in perfecte conditie verder rijpen zodat niet alleen hun suikerrijpheid op punt stond maar – nog belangrijker – ook hun fenolische rijpheid (of tanninerijpheid) optimaal werd. Door de perfecte Indian Summer zal voornamelijk de laatrijpende nebbiolo schitterende resultaten geven met complexe, perfect gebalanceerde en geparfumeerde wijnen. Vele wijnmakers vergelijken 2013 dan ook terecht met de klassieke oogstjaren uit de jaren 60 en 70. Wijnen met een lager alcoholgehalte en minder op concentratie en kracht gericht maar toch met een pure fruit- en florale expressie zullen vele wijnliefhebbers als muziek in de oren klinken. Het is dus opnieuw een eerder klassiek jaar zoals 2010 en 2008.

NOORD-OOST-ITALIË

De andere regio’s in het noordoosten van Italië hadden het een tikkeltje moeilijker dan Piëmonte. Ook in Veneto, Friuli en Zuid-Tirol viel er en norm veel regen tijdens de lente hetgeen geleid heeft tot problemen met de bloesem en bijgevolg met de vruchtzetting. In andere regio’s viel er bovendien ook vele regen tijdens de herfst en zelfs tijdens de oogst hetgeen opnieuw problemen met onder andere meeldauw teweegbracht. In Zuid-Tirol beschouwt men 2013 als een klassiek jaar dat totaal anders is dan de voorafgaande warmere jaren. Hier vinden we vooral strakke, frisse en aromatische wijnen met een hogere zuurtegraad dan normaal. De laatrijpende cabernet sauvignon had bij sommige producenten wel last om optimaal rijp te worden omdat naar het einde van de oogst er terug regen viel en de temperaturen begonnen te zakken.

Het is vrij waarschijnlijk dat 2013 niet de allergrootste rode wijnen zal hebben voortgebracht maar wel sappige, frisse rode wijnen. Het grootste succes in het noordoosten van Italië zullen daarentegen de witte wijnen zijn. Door de koele temperaturen en de lange gelijkmatige rijping van de druiven hebben de witte wijnen prachtige frisse zuren en een bijzonder goed aromatisch profiel. Bij de witte wijnen zullen we wel vele topwijnen aantreffen.

TOSCANE

in Toscane is men doorgaans zeer tevreden over het wijnjaar 2013. Men had in de lente weliswaar een beetje regen net op het moment van bloemzetting wat de bevruchting in minder dan optimale omstandigheden heeft laten verlopen. Een iets lagere opbrengst was het gevolg. Maar de bloemetjes die zich uiteindelijk tot bessen hebben kunnen ontwikkelen hebben dan wel de perfecte rijping gekend. Een heel trage en lange rijpingsperiode zorgde voor het behoud van frisse zuren en een perfecte fenolische rijpheid (rijpheid van de tannines) zonder dat de suikergehaltes explodeerden en dienovereenkomstige hoge alcoholgehaltes meebrachten. De rode wijnen hebben zelfs lagere alcoholniveaus dan gebruikelijk. Afgaande op de eerste proefresultaten omtrent de reeds beschikbare rode wijnen van 2013 (onder andere Chianti en Rosso di Montalcino) mogen we gerust stellen dat dit voor sangiovese een fantastisch jaar is geweest. Nog belangrijker misschien, is het feit dat 2013 wijnen zal opleveren die de pure essentie van sangiovese perfect weergeven, met andere woorden sangiovese zoals hij behoort te zijn. Sommige producenten durven zelfs al voorzichtig te voorspellen dat 2013 in het algemeen een van de allerbeste Toscaanse wijnjaren zal worden sinds het topjaar 2001. Toscane mag zich dus opnieuw in de handen wrijven aangezien de opeenvolging van goede jaren ononderbroken blijkt verder te gaan.

MIDDEN- EN ZUID-ITALIË

In de meer zuidelijke regionen van de laars (van de Marken tot en met Calabrië) is heterogeniteit troef. Ook hier werd men in het algemeen niet gespaard van regen en koelere temperaturen dan normaal in de lente. Het tweede deel van het groeiseizoen was echter op vele plaatsen in het midden en het zuiden van Italië totaal anders. In bepaalde regio’s had de talrijke neerslag onder meer voor problemen met rotte druiven gezorgd wat een draconische selectie tijdens de oogst noodzakelijk maakte. De meest zuidelijke regio’s van het vasteland kregen daarentegen tijdens de twee belangrijkste zomermaanden juli en augustus te weinig neerslag en droogtestress zorgde voor een lagere opbrengst dan gebruikelijk. In Sicilië vallen vooral de frisheid en de mooie zuren van de rode wijnen op. De Etnawijnen, bijvoorbeeld, leunen in 2013 meer dan ooit aan bij de Bourgognewijnen omwille van deze frisheid. Al bij al zijn de producenten in het midden en het zuiden van Italië voorzichtig optimistisch. Niemand spreekt hier van een mogelijks uitzonderlijk fantastisch jaar maar die producenten die hun druiven in september en begin oktober alsnog in perfecte omstandigheden konden laten verder rijpen zijn meer dan tevreden. Zoals zo vaak werd de kwaliteit van het jaar 2013 in het zuiden en het midden van Italië op de valreep bepaald door de laatste vijf à zes weken voorafgaand aan de oogst.