Appellaties

Vandaag de dag zijn er in de Marken vijf DOCG’s erkend en vijftien DOC’s. Zoals gebruikelijk waren de meeste DOCG’s ooit een superieure subcategorie van een grote DOC, die na enkele jaren afzonderlijk gepromoveerd werden tot DOCG.

Hieronder vindt u een overzicht van alle appellaties in Marche. Verder naar beneden worden enkele ervan in detail besproken:

DOCG
1. Conero
2. Vernaccia di Serrapetrona
18. Castelli di Jesi Verdicchio Riserva
19. Verdicchio di Matelica Riserva
20. Offida

DOC
3. Bianchello del Metauro
4. Colli Maceratesi
5. Colli Pesaresi
6. Esino
7. Falerio
7. Falerio dei Colli Ascolani
8. Lacrima di Morro d’Alba
9. Terre di Offida
10. Rosso Conero
11. Piceno
11. Rosso Piceno
12. Verdicchio dei Castelli di Jesi
13. Verdicchio di Matelica
14. Serrapetrona
15. I Terreni di Sanseverino
16. Pergola
17. San Ginesio

IGT
Marche

VDI
Vino d'Italia

DOCG Cònero is een appellatie waarvan het grondgebied rond het Cònerogebergte ligt, ten zuiden van Ancona. Tot 2004 bestond de DOC Cònero Rosso zowel uit de gewone basiswijn ‘Cònero Rosso’ als uit de Cònero Riservacategorie. Deze laatste werd in september 2004 uit de DOC gelicht en als afzonderlijke DOCG erkend.

De DOCG vereist minimum 85% montepulciano en de blend dient verplicht aangevuld te worden met sangiovese. In tegenstelling tot veel andere prestigieuze DOCG’s vereisen de productievoorschriften wel twee jaar rijping alvorens de wijn op de markt gezet mag worden, maar is houtrijping niet verplicht. In de praktijk is enkele maanden veroudering op Franse barriques nochtans wel gebruikelijk, zeker voor de topwijnen.

DOCG Vernaccia di Serrapetrona is een DOC-appellatie uit 1971 die in 2004 promoveerde tot DOCG. De appellatie voorziet enkel in rode schuimwijn van de vernaccia nera (grenache).

DOCG Castelli di Jesi Verdicchio Riserva is de in 2010 gepromoveerde riservacategorie van de DOC Verdicchio dei Castelli di Jesi. Deze superieure categorie maakt slechts een heel kleine fractie uit (zo’n 4%) ten opzichte van de DOC-groep.

De DOCG-appellaties schrijft ook een minimaal gebruik voor van 85% verdicchio in de wijn, maar er mag geen schuimwijn van gemaakt worden. Evenmin mag er verdicchio passito geproduceerd worden. Bovendien moeten riservawijnen minimaal 18 maanden rijpen – waarvan minstens 6 maanden in de fles – alvorens ze op de markt gebracht worden.

DOCG Verdicchio di Matelica Riserva is de in 2010 gepromoveerde riservacategorie van de DOC Verdicchio di Matelica. Ook hier zien we dat bij de gewone Matelica verdicchio’s als schuimwijn of als zoete passitowijn mogen gevinifieerd worden, terwijl dit binnen de DOCG niet toegelaten is. Verder moet de riserva moet minimaal 18 maanden rijpen alvorens commercialisatie.

DOCG Offida is voorlopig de meest recente topappellatie binnen de Marken, in het zuiden van de regio. De appellatie is in 2011 ontstaan uit de DOC Offida. De DOCG heeft de voorschriften van deze oude DOC grotendeels overgenomen en behoudt de keuzemogelijkheid tussen passerina en pecorino voor witte wijn en montepulciano voor rode wijn. Deze laatste moet nu wel minimaal 24 maanden rijpen, waarvan minimum 12 maanden in houten vaten.

DOC Falerio dei Colli Ascolani is een grote maar niet zo bekende appellatie in het zuiden van de Marken. De lokale wijnproducenten hebben hier de keuze om een blend te maken van trebbiano toscano, pecorino en passerina, dan wel een wijn hoofdzakelijk op basis van pecorino. Zelfs een pure pecorino is mogelijk.

De kwaliteit binnen deze appellatie gaat gestaag omhoog: steeds meer kom je verfrissende witte wijnen tegen met een mooie, zuivere fruitstructuur en frisse, strakke zuren.

DOC Terre di Offida is als appellatie ontstaan uit de DOC Offida (oprichting in 2001). DOC Offida voorzag in rode en witte wijnen. Binnen de witte wijnen waren pecorino en passerina de enige twee toegelaten hoofddruiven. Van passerina kon spumante, gewone zoete passito (met ingedroogde druiven) en zoete Vin Santo gemaakt worden. De rode wijn diende dan weer minstens 85% montepulciano te bevatten.

In 2011 besliste men om het roer om te gooien, en werd de naam gewijzigd in DOC Terre di Offida. Voortaan kan enkel nog passerina als hoofddruif (minimum 85%) gebruikt worden, weliswaar ook eventueel nog in passito-, Vin Santo- of spumanteversie.

DOC Rosso Piceno is een appellatie die grenst aan de Abruzzen in het zuiden. Het is een uitgestrekte appellatie, op commercieel vlak zeer belangrijk voor de regio. Onder deze DOC is niet enkel montepulciano verplicht (35-85%), ook sangiovese moet in de blend verwerkt worden (15-50%). Wijnmakers kunnen bovendien ook kiezen om hun wijn te commercialiseren als Rosso Piceno Sangiovese (en dus een pure sangiovese maken), of een blend met minimaal 85% sangiovese in.

Rosso Piceno is een enorm grote speler met een gigantische output, ook op de wereldmarkt. Wanneer je vlotte en betaalbare drinkwijnen zoekt met voldoende fruit en frisse zuren ben je hier volledig aan het juiste adres.

De Griekse geschiedschrijver Polybius meldde dat Hannibal tijdens zijn tocht zuidwaarts naar Rome, de paarden van zijn cavalerie-eenheid rode wijn van Picenum te drinken gaf om nieuwe krachten op te doen. En de Romeinse natuurhistoricus, Plinius de Oudere, had het over een Picene druivenvariëteit, hoewel die naar eigen zeggen verbouwd werd in de Alpen.

De wijn van Picenum, genoemd naar het volk dat een bloeiende beschaving vestigde in het gebied dat vandaag gekend staat als Le Marche, was al voor de Romeinse bezetting gekend. Tegen de tijd van het Keizerrijk had deze wijn al een stevige reputatie verworven.

De wijngaarden van de Rosso Piceno die zich uitstrekken over verschillende gemeenten van de provincies Ancona, Macerata en Ascoli Piceno, bevinden zich overwegend in de hoger gelegen heuvels op 700 meter boven de zeespiegel, en worden gedomineerd door de toppen van de Monti Sibillini. De legende wil dat dit district de geliefde thuishaven was van Sibilla, een profetes die van Apollo de onsterfelijkheid kreeg en op verschillende tijdstippen op verschillende plaatsen kon verschijnen.

Net zoals voor de Rosso Conero wordt ook een speciale druivensoort, de Passerina, in de druivenassemblage van de Rosso Piceno gebruikt. Deze assemblage bevat verder ook de Sangiovese, de Montepulciano en in sommige gevallen ook de Trebbiano. Dit druivenras bezit een heel oude geschiedenis. Heel wat ampelografen beweren dat de naam afgeleid zou zijn van de Psythia die door de Latijnse dichter Virgilius werd aangehaald. Deze druiven die nog steeds in de heuvels van Le Marche worden verbouwd, bezitten op het vlak van de smaak een dermate sterke persoonlijkheid dat ze als onmisbaar bestanddeel voor regionale wijnen zoals de Falerio en de Rosso Piceno worden beschouwd.

De Rosso Piceno Superiore verdient een speciale vermelding. Deze heuse cru wordt geproduceerd in een uiterst beperkt gebied in de provincie Ascoli Piceno dat specifiek voor zijn fijne druiven is gekend. Alvorens deze wijn als Superiore op de markt kan worden gebracht, moet hij gedurende een jaar op houten vaten rijpen.

DOC Verdicchio dei Castelli di Jesi is de met voorsprong belangrijkste appellatie binnen de Marken, genoemd naar het stadje Jesi. De appellatie schrijft een minimaal gebruik voor van 85% verdicchio in de wijn, bovendien mag er ook schuimwijn van gemaakt worden. Ook zoete verdicchio passito is toegelaten. Wat veroudering betreft, zjn er helemaal geen vereisten aan de wijnen uit deze DOC. Uit deze voorschriften vloeien ragfijne, delicate en elegante wijnen voort.

DOC Verdicchio di Matelica is een appellatie in het zuidwesten van de Marken, verspreid over een gebied rond het stadje Matelica. Het is als het ware de tegenhanger van DOC Verdicchio dei Castelli di Jesi. Matelica ligt meer landinwaarts dan Jesi en vooral veel hoger, op een valleiplateau op de uitlopende flanken van de Apennijnen. Hier genieten de wijngaarden van een continentaal klimaat. Verdicchio rijpt in Matelica doorgaans veel langzamer, en wordt zelfs minimaal tien dagen later geoogst dan in Jesi.

Het resultaat van al deze verschillen is een wijn met meer structuur, meer diepte en meer kracht. De beste Matelicawijnen linken op magistrale wijze diepe fruitkracht en evenwicht aan finesse.

DOC Serrapetrona is een appellatie die in 2004 werd opgericht, gelijktijdig met de promotie van de DOC Vernaccia di Serrapetrona tot DOCG. Deze nieuwe DOC diende om ook stille rode wijnen van de vernaccia nera (grenache) een wettelijke basis te geven.

Volgens de laatste cijfers van 2010 wordt er nog steeds dubbel zoveel rode schuimwijn binnen de DOCG geproduceerd dan stille rode wijn. In het geheel van alle wijnen uit de Marken stellen beide appellaties commercieel echter niet zo veel voor. Zo zal je zelden een van deze wijnen hier bij ons tegenkomen, het merendeel wordt lokaal geconsumeerd.