Barbera

Barbera is een enorm populair blauw druivenras uit Piëmonte, en commercieel het belangrijkste van de hele regio. Het ras is evenwel niet zo oud als sommige andere Piëmontese variëteiten. In oude literatuur vinden we zeer weinig sporen terug van deze druif, pas vanaf 1800 duiken er zekere verwijzingen naar barbera op.

Dit leidt tot twee veronderstellingen: ten eerste is barbera waarschijnlijk pas het vrij recente resultaat van een natuurlijk ontstane kruising, en ten tweede is dit ras allicht niet in Piëmonte ontstaan. Allicht zal deze druif via DNA-onderzoek de komende jaren meer informatie van zichzelf vrijgeven.

Qua smaak typeer je barbera het makkelijkst in vergelijking met nebbiolo. Barbera heeft altijd een vrij diepe kleur, heel hoge aciditeit en gematigde tannine, terwijl nebbiolo op deze drie vlakken net het tegenovergestelde is.

De typische stijl van barbera is door sommige producenten de laatste jaren echter behoorlijk gewijzigd door bepaalde wijnmaaktechnieken te gebruiken. Tot de jaren tachtig werd barbera immers steevast met (te) hoge rendementen geteeld en nooit op houten vaten gefermenteerd of verouderd. De wijnen waren eerder licht en fruitig. Giacomo Bologna van het wijnhuis Braida was de eerste om een geconcentreerde barbera te maken, met heel rijp fruit, en met rijping op Franse barriques. In navolging van zijn voorbeeld vind je nu talloze producenten die krachtige, diepe barbera’s met internationale allures produceren.

Ook de prijzen variëren enorm, gaande van eenvoudige wijntjes van zo’n vijf euro per fles tot prijzige pareltjes van meer dan vijftig euro per fles. De belangrijkste appellaties voor barbera zijn de in 2008 tot DOCG gepromoveerde appellatie Barbera d’Asti en DOC Barbera d’Alba, ten westen van de eerste.

Aan de Barbera variëteit wordt het vrouwelijk geslacht toegeschreven, waarschijnlijk om haar verleidelijke fruitigheid, misschien wel omwille van haar soms kattige aciditeit. Deze kwaliteiten, haar lage tannine-gehalte en de diepe kleur geven haar het vermogen om zelfs bij grotere produktiehoeveelheden te blijven schitteren. Je kan haar omschrijven als de merlot van Italië.

Haar veelzijdigheid in wijnstijlen maakt dat ze wijdverspreid is , zelfs buiten Italië (Chili, Australië, ...). Buiten haar thuisbasis wordt ze echter meestal als blend-druif gebruikt. De spirituele thuisbasis is de Monferrato-zone en de streek rond Asti in het zuid-oosten van Piemonte. Het is hier dat ze lang geleden ontstaan is. Precies wanneer weet men niet maar de oudste geschriften dateren van 1799. Het is ook in deze regio dat de barbera haar fijnste expressie kent.

Na de phylloxera-plaag, werd de barbera zo massaal aangeplant dat ze op een bepaald ogenblik 80% van alle wijngaarden besloeg. Vandaag de dag is dat aandeel nog altijd 50%. Dit komt omdat de kwaliteitsbewuste producenten haar standvastigheid, betrouwbaarheid en haar unieke karakter zeer op prijs stellen.

Er bestaan vele vormen van barbera wijnen. De meest succesvolle rijpingsmethode voor de barbera is een barriquesrijping die de wijn een mals, sappig en uitgebalanceerd karakter geeft. De tannines van de barrique vullen de van nature lage tannine en de hogere aciditeit van de barbera perfect aan.

Verder kan men ook onderscheid maken tussen de moderne producenten (gebruik van barriques) en de traditionalisten (gebruik van inox of fusten) en de producenten uit Alba en deze uit Asti en Monferrato (hogere aciditeit).